Opracowanie jest przeglądem współczesnych poglądów na temat profilaktycznego wykorzystania leków przeciwdepresyjnych w jednobiegunowej chorobie afektywnej. (red.)
Omówiono obciążenie związane z przewlekłym stosowaniem litu w celach profilaktycznych oraz ryzyko wynikające z przerwania skutecznej terapii. Nawroty choroby po odstawieniu litu obserwowano u ok. 75% osób w ciągu dwuletniej katamnezy. Próba zakończenia kuracji powinna być podejmowano wtedy, gdy zachodzą okoliczności narażające chorego na ryzyko nawrotu.
Lit dodano do kuracji przeciwdepresyjnej u 64 chorych z endogennymi zespołami depresyjnymi spełniającymi kryteria oporności na leczenie. Poprzednio, przeprowadzono u nich co najmniej dwie kolejne kuracje (farmakologiczne lub elektrosejsmoterapeutyczne, które nie przyniosły zadowalającej poprawy. Węglan litu dodawano do kuracji lekiem przeciwdepresyjnym po co najmniej 4 tygodniach jej trwania. Zastosowana dawka węglanu litu zapewniała stężenie litu w surowicy w granicach 0,6-0,8 mmol/l. U 35 leczonych osób (56%) uzyskano, po 4 tygodniach od dodania litu, remisję objawów depresji. Wynik taki obserwowano istotnie częściej u chorych z zespołami depresyjnymi w przebiegu choroby afektywnej dwubiegunowej (80%) niż jednobiegunowej (48%) oraz u osób z mniejszym nasileniem depresji (73%). U 24 osób znaczna poprawa stanu psychicznego nastąpiła już w pierwszym tygodniu od dodania litu do leczenia.
Autorzy przedstawiają aktualny stan wiedzy na temat genetycznie uwarunkowanego polimorfizmu utleniania leków przeciwdepresyjnych oraz jego wpływu na skuteczność i bezpieczeństwo farmakoterapii.
U 60 chorych z depresją endogenną (11 mężczyzn, 49 kobiet, w wieku 25-66 lat) wykonano, w okresie fazy chorobowej, przed rozpoczęciem leczenia farmakologicznego, badania poziomu białka C-reaktywnego (CRP) i alfa-1-kwaśnej glikoproteiny (AGP), jak również badanie mikroheterogenności AGP. Spośród badanych chorych, 34 spełniało kryteria oporności na leczenie farmakologiczne (przeprowadzone uprzednio dwie kolejne kuracje farmakologiczne nie przyniosły zadowalającej poprawy). Grupa ta, w porównaniu z grupą pozostałych 26 chorych, cechowała się dłuższym przebiegiem choroby, jak również dłuższym okresem trwania fazy chorobowej. Porównanie obu grup wykazało u chorych lekoopornych istotnie wyższe stężenia AGP w surowicy, wyższe wartości wskaźnika mikroheterogenności AGP, jak również wyższe liczby monocytów w porównaniu z pozostałymi chorymi. Stwierdzane zmiany w grupie chorych lekoopornych można traktować jako wykładniki nadmiernej aktywacji immunologicznej. Mogłoby to sugerować, że cechy takiej aktywacji wiążą się z gorszymi wynikami leczenia farmakologicznego u chorych z depresją endogenną.
Przedstawiono krótko koncepcję tzw. ''podwójnej'' depresji, łączącej w sobie cechy dwojakiego typu depresji, różniących się genezą i implikacjami terapeutycznymi. Wykorzystując ilustrację kazuistyczną, omówiono typowe w takich przypadkach trudności lecznicze. (red.)
Liczne badania potwierdzają skuteczność terapii poznawczej w leczeniu depresji. Wiele wskazuje, że najkorzystniejsze z punktu widzenia jakości i długości okresu remisji jest połączenie leczenia farmakologicznego z psychoterapią. Depresyjny styl myślenia pacjenta sprawia, że psychologiczne metody leczenia depresji są szczególnie trudne. Przedstawiamy przykłady trudności, jakie niekiedy pojawiają się w trakcie terapii.
Opracowanie zawiera współczesne poglądy na temat rozpoznawania depresji u dzieci i młodzieży, a zwłaszcza współcześnie proponowane kryteria diagnostyczne. (red.)
Oceniono częstość występowania zaburzeń depresyjnych w dwóch populacjach osób starszych (powyżej 70 r.ż.): (a) pensjonariuszy domu opieki społecznej oraz (b) dobranych do nich parami osób mieszkających we własnych domach. Z badań wyłączono osoby z poważniejszymi zaburzeniami somatycznymi i neurologicznymi. Oceną objęto jedynie osoby nigdy dotychczas nieleczone z powodu depresji. Stwierdzono częste, bo sięgające 1/3 populacji, występowanie zaburzeń depresyjnych. Zaburzenia te występowały ponad trzykrotnie częściej u osób pozostających pod opieką domu pomocy społecznej. U osób starszych, aktywnie uczestniczących w życiu społecznym oraz utrzymujących żywsze kontakty rodzinne występowanie depresji było mniej częste.
W artykule omówione są odrębności zespołów depresyjnych wieku podeszłego. Dotyczą one zarówno danych epidemiologicznych, obrazu klinicznego, jak i leczenia. Przegląd literatury, chociaż wnosi wiele nowych informacji, nadal nie wyjaśnia wątpliwości.
Praca jest przeglądem aktualnej wiedzy o opisowej i analitycznej epidemiologii zespołów otępiennych ze szczególnym uwzględnieniem choroby Alzheimera.
Autor opisuje praktyczne zasady postępowania rehabilitacyjnego w odniesieniu do osób z zaburzeniami psychicznymi internowanych w jednym ze stanowych szpitali psychiatrycznych w USA (Oregon State Hospital) z powodu popełnienia czynów zabronionych przez prawo. Omawia podstawy i ocenia skuteczność stosowanych treningów umiejętności społecznych. (red.)
Na podstawie dokumentów oraz wyników rozesłanej ankiety, autorka przedstawia wybrane zagadnienia związane z finansowaniem szpitali psychiatrycznych w Polsce – wielkość nakładów, sposób ich wydatkowania, poziom zadłużenie i inicjatywy poszukiwania źródeł pozabudżetowych. (red.)
Poddano analizie 179 okresów pięcioletnich, podczas których pacjenci z rozpoznaniem schizofrenii korzystali z jednolitej opieki pozaszpitalnej (pod opieką tradycyjnej PZP lub Zespołu Leczenia Domowego). Otoczenie pacjenta intensywną opieką środowiskową prowadzi do redukcji hospitalizacji w oddziale całodobowym o 59%, przedłuża okres pozostawania w środowisku o 57% oraz redukuje koszty bezpośrednie o 42% w stosunku do pacjentów pozostających pod opieką PZP.
Jest to autobiografia relacja obrazująca sposób przeżywania zaburzeń psychicznych i radzenia sobie z innymi.
Od redakcji
Ponieważ tego rodzaju świadectwa mogą pełnić ważną i pouczającą rolę w przygotowaniu zawodowym osób zajmujących się leczeniem zaburzeń psychicznych, redakcja szeroko otwiera dla nich łamy "Postępów" i zaprasza potencjalnych autorów lub osoby dysponujące podobnymi relacjami do nadesłania ich (warunkiem publikacji jest oczywiście uzyskanie zgody autora).