Archiwum 1992–2013

Autor przedstawia podstawowe pojęcia i informacje opisujące psychobiologiczne mechanizmy stresu istotne z punktu widzenia patogenezy zaburzeń psychicznych – znaczenie osi podwzgórze-przysadka-nadnercza, układów dopaminergicznego i noradrenergicznego. Autor wprowadza też pojęcie eustresu i distresu oraz proponuje model „predyspozycji – stresu" jako ogólny, psychobiologiczny model patogenetyczny zaburzeń psychicznych. (red.)

Autor przedstawia zastosowanie koncepcji „predyspozycja-stres" we współczesnych ujęciach patogenezy schizofrenii. Zwraca uwagę na mechanizmy biologiczne stresu oraz ich wpływ na wyzwalanie epizodów choroby oraz na procesy terapeutyczne – zarówno farmakoterapeutyczne, jak i związane z oddziaływaniem psychospołecznym. (red.)

Wyniki badań nad stresem, jakie były prowadzone w ciągu ostatnich 10 lat, a zwłaszcza badania z dziedziny neurobiologii, neuroendokrynologii, patofizjologii, immunologii i genetyki oraz uwarunkowania rozpoznań PTSD i ASD (w DSM-IV i ICD-10) podważają dotychczasowe spojrzenie na naturę stresu. Można kwestionować zarówno tzw. niespecyficzny charakter reakcji stresowej, podział na stres psychologiczny i fizjologiczny, jak i istnienie tzw. eustresu (dobrego stresu). Zaczynają przeważać poglądy, że jest jeden stres, którego skutki są w równym stopniu psychologiczne, co biologiczne. Stres jest naturalną reakcją fizjologiczną o patologicznych konsekwencjach, którym człowiek nadaje bardziej przyjazne psychologiczne znaczenie.

Autorka omawia źródła stresu w pierwszym epizodzie schizofrenii związane ze wszystkimi systemami, w których funkcjonuje dorastający człowiek, takimi jak system rodzinny, szkoła, grupa rówieśnicza. Omówione są także zmiany zachodzące w o.u.n. w okresie adolescencji, stanowiące swoiste źródło stresu biologicznego, charakterystycznego dla tej fazy cyklu życia.

W pracy przedstawiono znaczenie stresu psychologicznego poprzedzającego wystąpienie epizodu psychotycznego. Stres, który prowadzi do wystąpienia epizodu psychotycznego może nie różnić się od normalnych wydarzeń życiowych. Jednak w indywidualnym odbiorze danej osoby ma on bardzo szczególne, dezintegrujące psychikę właściwości. Najczęstszą problematyką jaka kryje się za tymi zdarzeniami jest problematyka dotycząca seksualności, agresywności, poczucia wartości oraz specyficznie traktowane związki z osobami stanowiącymi system wsparcia psychologicznego dla danej osoby.

Z badań wynika, że zwykle matki są osobami ponoszącymi główny ciężar opieki nad dorosłym dzieckiem chorym psychicznie. Autorka przedstawia kilka koncepcji ujmujących subiektywną perspektywę rodziców, a zwłaszcza matki, w stosunku do choroby u ich dzieci – koncepcję redefiniowania roli rodzica wg Milliken, schematycznej reprezentacji doświadczenia u matek opiekujących się dorosłym chorym psychicznie dzieckiem wg Ryan oraz typologię opieki nad dzieckiem chorym na schizofrenię wg Chelsa. (red.)

Autorka przedstawia analizę znaczenia pojęcia asertywności oraz jej zastosowania w życiu codziennym. Daje również wskazówki pozwalające odróżnić zachowania asertywne od innych, często z nimi mylonych.