Streszczenie
Cel. Omówienie znaczenia i zastosowania pojęcia „przestrzeganie zaleceń lekarskich " (compliance) i pojęć alternatywnych.
Poglądy. Przedstawiono pojęcie przestrzegania zaleceń lekarskich i omówiono terminy alternatywne wobec niego - adherence, cooperation, concordance, zwracając uwagę na poglądy krytyczne wobec tych ujęć. Termin compliance jest obecnie szeroko krytykowany z uwagi na wyraźne paternalistyczne zabarwienie. W wyniku badań nad tym zjawiskiem klinicznym zaproponowano bardziej nowoczesne modele relacji pacjent-lekarz. W pracy omówiono je, ze szczególnym uwzględnieniem modelu „wspólnego podejmowania decyzji" (shared decision making). Zwrócono uwagę na trudności i wyzwania związane ze zmieniającą się rolą lekarza.
Wnioski. Respektowanie zaleceń, jako konstrukt służący wyjaśnieniu i rozumieniu zachowania pacjentów w fazie inicjowania i kontynuacji leczenia, w dużej mierze nie sprawdził się. Najprawdopodobniej jednak pozostanie w użyciu jako dogodna miara skuteczności bardziej nowoczesnych modeli relacji terapeutycznej.