2009 zeszyt 2

Powrót do zeszytu

Tom 18, zeszyt 2

Artykuł poglądowy

Otępienie semantyczne - znaczenie wywiadu oraz oceny neuropsychologicznej w diagnostyce różnicowej

Emilia J. Sitek1,2, Dariusz Wieczorek3, Ewa Narożańska2
1. Zakład Pielęgniarstwa Neurologiczno-Psychiatrycznego Akademii Medycznej w Gdańsku
2. Oddział Neurologii Szpitala Specjalistycznego Św. Wojciecha w Gdańsku
3. Katedra i Klinika Rehabilitacji Akademii Medycznej w Gdańsku
Postępy Psychiatrii i Neurologii 2009; 18 (2): 183-187
Słowa kluczowe: otępienie semantyczne, afazja pierwotna postępująca, choroba Alzheimera, otępienie czołowo-skroniowe

Streszczenie

Cel. Praca ma na celu opis specyfiki zaburzeń poznawczych w otępieniu semantycznym na tle innych zespołów otępiennych oraz ukazanie roli wywiadu i oceny neuropsychologicznej w diagnostyce różnicowej.
Poglądy. Otępienie semantyczne (semantic dementia, SD jest jednym z wariantów otępienia czołowo-skroniowego (frontotemporal dementia, FTD). Podstawowy deficyt w tej formie otępienia stanowi stopniowa utrata wiedzy semantycznej. W odróżnieniu od choroby Alzheimera zaburzenia pamięci epizodycznej pojawiają się później i są mniej nasilone od zaburzeń pamięci semantycznej. Zaburzenia funkcji językowych dotyczą głównie nazywania, co pozwala odróżnić SD od afazji pierwotnej postępującej. Brak lub nieznaczne nasilenie zaburzeń zachowania pozwala zróżnicować SD od wariantu FTD z dominującymi zaburzeniami zachowania. Diagnoza neuropsycho-logiczna umożliwia ocenę, czy zaburzenia pamięci semantycznej dominują w obrazie klinicznym i na ile profil innych zaburzeń funkcji poznawczych jest charakterystyczny dla SD. Zestawienie danych neuropsychologicznych z wynikami neuroobrazowania strukturalnego i funkcjonalnego, ukazującymi zanik i dysfunkcję biegunów przednich płatów skroniowych, pozwala na rozpoznanie SD.
Wnioski. Otępienie semantyczne stanowi odrębną jednostkę kliniczną, która dotychczas była w Polsce bardzo rzadko rozpoznawana. Obecny stan wiedzy na temat charakterystyki SD umożliwia diagnostykę różnicową, której niezbędnymi elementami są ocena neuro-psychologiczna oraz badania neuroobrazowe.

Adres do korespondencji:
Dr Emilia Sitek
Szpital Specjalistyczny Św. Wojciecha w Gdańsku, Oddział Neurologii
Al. Jana Pawła II50, 80-432 Gdańsk
emiliasitek@amg.gda.pl