Streszczenie
Wśród badań i rozważań dotyczących genezy omamów istotne miejsce zajmują poszukiwania psychologiczne. Najczęściej dotyczą one omamów słuchowych, patognomonicznych dla schizofrenii.
Cel – Praca zawiera spostrzeżenia i wyniki badań wskazujące, że omamy występują w różnych stanach psychicznych, m. in. u osób zdrowych, z zaburzeniami powodującymi utrudnienie percepcji bodźców oraz u chorych psychicznie.
Poglądy – Przedstawiono wyniki prac badających cechy omamów, ich treści i wpływ leczenia na ich ustępowanie. Koncepcje psychologiczne mieszczą się w szeroko rozumianym zaburzeniu mechanizmu przetwarzania informacji. Z ich przeglądu wynika, że są skutkiem utrudnienia tego procesu, na różnych jego etapach. Jedni badacze uważają, że istotną rolę w powstawaniu omamów odgrywa utrudnione docieranie bodźców do dalszego przetwarzania (rola uwagi, nastawień emocjonalnych, zaburzenia receptorów). Inni upatrują ich źródeł w zaburzeniu pamięci semantycznej, czyli wydobywaniu informacji zawartych w pamięci długoterminowej. Podkreśla się też rolę zaburzenia procesu planowania, spostrzegania kontekstu, wpływów kultury, czy otoczenia społecznego.
Wnioski – Z analizy tych koncepcji można z pewną ostrożnością przyjąć, że w genezie omamów odgrywają rolę zaburzenia na każdym z etapów przetwarzania informacji, przy czym przewaga zaburzenia na tym czy innym etapie może zależeć od wielu czynników, takich jak: osobowość, sprawność funkcjonowania o.u.n. w aspekcie anatomicznym, biochemicznym i psychofizjologicznym, oddziaływania społeczne i przystosowanie.