Streszczenie
Cel – przybliżenie roli β-endorfiny w zespole zależności alkoholowej.
Poglądy – β-endorfina, endogenny peptyd opioidowy wpływa na mezolimbiczny układ nagrody, który odgrywa najważniejszą rolę w rozwoju uzależnień. Układ ten składa się z układu wzmocnienia pozytywnego (nagroda) i negatywnego (kara). Zachwianie równowagi pomiędzy tymi dwoma układami prowadzi do chęci poszukiwania środków w celu jej przywrócenia. Jednym ze sposobów może być aktywacja endogennego systemu opioidowego. W pracach doświadczalnych i klinicznych wykazano, że alkohol zwiększa stężenie endogennych peptydów opioidowych. Stwierdzono, że u osób o zwiększonym ryzyku nadużywania alkoholu, podstawowy poziom β-endorfiny jest około 50% niższy niż u osób, u których takie ryzyko nie występuje. Po spożyciu alkoholu poziom tego peptydu we krwi szybko wzrasta, kompensując jego deficyt. U alkoholików, zarówno we wczesnym jak i późnym okresie abstynencji poziom β-endorfiny jest również obniżony. Badania na zwierzętach niepreferujących i preferujących etanol, także wykazały różnice w zakresie stężeli β-endorfiny. Prace kliniczne i doświadczalne sugerują, że pewne czynniki genetyczne (mutacje w genach kodujących receptory opioidowe) mogą być przyczyną indywidualnych różnic w skłonności do nadużywania alkoholu.
Wnioski – Można przypuszczać, że niski poziom β-endorfiny i zmniejszona aktywność opioidowa jest czynnikiem predysponującym do nadużywania alkoholu, a nie konsekwencją jego picia. Problem ten może mieć ważne znaczenie w leczeniu osób uzależnionych