2003 zeszyt 4

Powrót do zeszytu

Tom 12, zeszyt 4

Artykuł oryginalny

Między tolerancją a dyskryminacją – stereotyp schizofrenii w polskich czasopismach opiniotwórczych

Postępy Psychiatrii i Neurologii, 2003, 12 (4), 403-411
Słowa kluczowe: schizofrenia, prasa, stereotyp społeczny

Streszczenie

Niechętne postawy, z którymi spotykają się chorzy na schizofrenię mogą wynikać zarówno z indywidualnych doświadczeń i uprzedzeń, jak i z upowszechniania fałszywego obrazu schizofrenii w mediach.

Cel: Ocena jak często i w jaki sposób są przedstawiane osoby chorujące na schizofrenię w prasie kształtującej opinię publiczną.

Materiał i metoda: Do badań wykorzystano archiwa internetowe wybranych dzienników („Gazeta Wyborcza", „Rzeczpospolita") i tygodników („Wprost", „Polityka", „Newsweek" – wydanie polskie) o dużym oddziaływaniu opiniotwórczym. Znaleziono i poddano analizie 408 artykułów opublikowanych w 2002 r:, zawierających w swojej treści słowa „schizofrenia", „schizofrenik" lub „schizofreniczny".

Wyniki: Przykłady nawiązujące do schizofrenii przedstawiono podzieliwszy je na grupy tematyczne ujmujące ją w kontekście: choroby, sztuki, metafory sprzeczności/nielogiczności oraz patologii społecznej. Niezależnie od kontekstu, analiza treści artykułów dowodzi, że wyszukiwane określenia związane ze schizofrenią, bardzo często opisywały negatywne cechy kogoś lub czegoś, pojawiały się w sytuacji społecznie patologicznej, bulwersującej albo niosącej jakieś zagrożenie.

Omówienie: Widać dużą rozbieżność między deklarowanym a praktycznie realizowanym w publikacjach stosunkiem do chorych na schizofrenię, którzy często są opisywani jako społeczne zło, ciężar i zagrożenie. Wypowiedzi osób publicznych utożsamiających schizofrenię z brakiem logiki w działaniach umacniają z negatywny stereotyp choroby. Propagowanie negatywnych postaw w stosunku do chorujących na schizofrenię sprzyja ich dyskryminacji.

Wnioski: Akcja na rzecz poprawy losu osób chorujących na schizofrenię musi obejmować działania mające na celu walkę z negatywnymi stereotypami dotyczącymi osób chorych.

Adres do korespondencji:
Dr Katarzyna Borysewicz, Poradnia Zdrowia Psychicznego Samodzielnego
Publicznego Zespołu Zakładów Opieki Zdrowotnej,
ul. Niechorska 27, 72-300 Gryfice, e-mail: Katarzyna.9395921@pharmanet.com.pl