Streszczenie
Cel. Celem pracy było rozwinięcie i scharakteryzowanie problemu, jakim jest rehabilitacja zawodowa osób chorych na schizofrenię.
Poglądy. Opis warunków rozwoju teorii i praktyki tego szczególnego wariantu rehabilitacji powstał w wyniku integracji ogólnej teorii, metodyki i zasad rehabilitacji w psychiatrii oraz konkretnego problemu, jakim jest kwestia integracji społeczno-zawodowej osób chorych psychicznie, u których rozpoznano schizofrenię. Aby osiągnąć tak sformułowany cel przeprowadzono analizę zagadnień teoretycznych, jak również wykonano analizę badań empirycznych dowodzących kluczowej roli zatrudnienia osób chorych psychicznie w praktyce rehabilitacyjnej. Szczególne znaczenie w tym postępowaniu miało uwzględnienie teorii zintegrowanego modelu rehabilitacji Dörnera, koncepcji aktywizacji zawodowej chorych psychicznie autorstwa Cook i Razzano, modelu wspieranego zatrudnienia promowanego przez Bonda, jak również do przeglądu badań nad pracą osób chorych na schizofrenię.
Wnioski. Istotą współczesnego podejścia do rehabilitacji zawodowej osób chorych na schizofrenię staje się zagwarantowanie im prawa do pracy oraz takie ukształtowanie środowiska pracy, w którym jej wykonywanie pozostaje w zasięgu ich możliwości. Brak pracy, poza samą chorobą, stanowi najistotniejszą przyczynę zaniku li chorych motywacji do zmiany własnej sytuacji życiowej, jak również przyczynia się do ich społecznego wykluczenia. Ważnym zadaniem w rehabilitacji zawodowej jest promocja i wspieranie specjalnych projektów pracy i zatrudnienia (tzw. „firm społecznych"), tworzonych przez organizacje pozarządowe, których celem jest propagowanie ekonomicznej i społecznej integracji osób chorych psychicznie. Tworzenie projektów społeczno-gospodarczych „trzeciego sektora" staje się w tym świetle ruchem społecznym, który cechuje się lub powinien się cechować, lokalnym zakorzenieniem, dążeniem do wzajemnej pomocy i dobrowolnością uczestnictwa. Funkcja takiej aktywności sprowadza się również do utrzymywania integralności społeczeństwa dzięki stymulowaniu rozwoju i wspieraniu wszelkich przejawów międzyludzkiej pomocy.