Streszczenie
Cel. Wobec narastania problemu przemocy w rodzinie, co znajduje odbicie i w opiniowaniu sądowo-psychiatrycznym, przedstawiam przykład stosowania kar fizycznych jako metody wychowawczej dziecka o dramatycznym zakończeniu.
Przypadek. Dwojgu pozostającym w konkubinacie młodym ludziom postawiono zarzut ponad dwuletniego znęcania się nad sześcio-i półletnim chłopcem, a ponadto konkubinie zarzucono pobicie chłopca ze skutkiem śmiertelnym, a jego ojcu, że nie przeciwstawił się biciu i godząc się na jego kontynuowanie wyszedł z mieszkania, pozostawiając syna w położeniu bezpośrednio zagrażającym życiu, oraz że w stosownym czasie nie zapewnił mu pomocy lekarskiej. Wydaje się, że decydującą rolę odgrywały tu cechy osobowości obojga partnerów konkubinatu: ojciec podporządkował się wyraźnie dominującej w tym związku konkubinie, która stosowanie kar cielesnych, nawet za drobne przewinienia, traktowała jako skuteczną metodę wychowawczą. Ojciec o osobowości nie w pełni dojrzałej, egocentryczny, niepewny siebie, z trudnościami w podejmowaniu decyzji, a wrażliwy na opinię otoczenia, w tym konkubiny, był jej podporządkowany. Konkubina w ocenie psychologów przejawiała cechy nieprawidłowości w rozwoju osobowości. Biegli nie podnieśli nasuwającej się sugestii istnienia u niej organicznych zaburzeń osobowości. W obu przypadkach stwierdzono wysoki poziom sprawności intelektualnej, brak objawów choroby psychicznej, jak i innych zakłóceń czynności psychicznych, a zatem brak podstaw do kwestionowania poczytalności obojga oskarżonych osób wobec zarzucanych im czynów.
Komentarz. Przedstawiony przykład wskazuje, że przemoc w rodzinie bywa stosowana przez osoby bez objawów choroby psychicznej i upośledzenia umysłowego, bez nałogów, pełniące odpowiedzialne role społeczne i zawodowe, ale decydującą rolę - w tym konkretnym przypadku - odegrały cechy osobowości partnerów konkubinatu.