Streszczenie
Cel. Ocena związku wybranych cech osobowości i sposobów funkcjonowania z powstawaniem i przebiegiem klinicznym zespołu jelita nadwrażliwego.
Metody. Badaniami objęto 25 pacjentów z rozpoznaniem zespołu jelita nadwrażliwego (8 mężczyzn i 17 kobiet). Wiek badanych mieścił się w przedziale od 20 do 70 lat (średnio 43,7). Analizie poddano takie cechy i dyspozycje, jak: stopień neurotyzmu, ekstrawersji, otwartość na doświadczenia, ugodowość i sumienność. Oceniono również nasilenie zachowań agresywnych wchodzących w skład „syndromu agresji" oraz określono najczęściej występujące wzory radzenia sobie ze stresem wśród pacjentów z rozpoznaniem zespołu jelita nadwrażliwego. Wykorzystano Inwentarz osobowości NEO-FFI Costy i McCrae (Neo-Five Factor Inventory), Inwentarz Psychologiczny Syndromu Agresji (IPSA) oraz kwestionariusz CISS (Coping Inventory for Stressful Situations).
Wyniki. Stylem radzenia sobie ze stresem najczęściej wybieranym przez chorych z zespołem jelita nadwrażliwego był styl skoncentrowany na zadaniu, następnie styl skoncentrowany na emocjach, najrzadziej styl preferujący unikanie. Zauważono także związek pomiędzy nasileniem zachowań agresywnych a wystąpieniem zespołu jelita nadwrażliwego. Ocena poziomu agresywności wykazała największe nasilenie agresji fizycznej, agresji słownej oraz agresji pośredniej, najniższe natomiast w samoagresji emocjonalnej, wskaźniku samo-agresji oraz wskaźniku agresji ukrytej.
Wnioski. Stwierdzono: (1) niskie nasilenie neurotyzmu (wg NEO-FFI). (2) związek pomiędzy obecnością i nasileniem określonych zachowań agresywnych a rozpoznaniem zespołu jelita nadwrażliwego. (3) styl skoncentrowany na zadaniu - jako najczęściej wybierany przez pacjentów wzór radzenia sobie ze stresem (4) istotne różnice między kobietami a mężczyznami na skalach ugodowości i sumienności, oraz w odniesieniu do ogólnego poziomu i zakresu zachowań agresywnych.