Streszczenie
Cel. Artykuł przedstawia charakterystykę trzech wybranych zachowań homicydalnych. Autorzy starają się pokazać możliwość aplikacji wiedzy neuropsychiatrycznej do zrozumienia tak szczególnego zachowania, jak zabójstwo. Wskazują także formalne aspekty ujęcia relacji między funkcjonowaniem mózgu a przestępstwem, które mogą w przyszłości posłużyć jako naukowa baza neuroprofilowania kryminologicznego.
Poglądy. Przedstawiono poszczególne mechanizmy neurobiologiczne, stanowiące podstawę tzw. syndromu E - zespołu cech sprawców popełniających zbrodnie na niewinnych osobach, wynikające z ich obsesyjnego przywiązania do określonych ideologii. W podobny sposób scharakteryzowano tzw. zabójstwo z porzucenia, czyli zachowanie homicydalne, które może zostać podjęte w wyniku okresowej dezorganizacji mózgowych systemów odporności na stres w warunkach zmiany układu interpersonalnego, jaką przeżywa sprawca. Ostatnim scharakteryzowanym typem zabójstwa jest zachowanie w trakcie limbicznej spustowej reakcji psychotycznej - nietypowej formie napadu padaczkowego, który może być wywołany przez samo wspomnienie określonego wydarzenia. Autorzy postulują możliwość powiązania charakterystyki procesów neurobiologicznych zachodzących u sprawców i analizy kryminalistycznej okoliczności takiego zdarzenia.
Wnioski. Opisywane mechanizmy dotąd mają postać hipotez, ale wydaje się, że aktualny stan wiedzy o funkcjonowaniu centralnego układu nerwowego pozwala na bardziej szczegółowe zrozumienie niektórych typów zabójstw. Empiryczna weryfikacja sugerowanych procesów może przyczynić się do ulepszenia strategii konstruowania takich czynności dochodzeniowych (w sprawach o zabójstwa), jak przesłuchanie sprawcy, i może znaleźć zastosowanie w opiniowaniu sądowym, rekonstrukcji procesów motywacyjnych sprawcy zabójstwa i jego poczytalności.