Streszczenie
Cel. Przedstawienie podstaw i znanych strategii terapii chronobiologicznej depresji.
Poglądy. Zaburzenia rytmów okolodobowych i snu stanowią ważne cechy kliniczne depresji. Do nieprawidłowości tych zaliczamy zaburzenia profilu dobowego wydzielania różnych hormonów (np. prolaktyny, kortykotropiny, kortyzolu, hormonu wzrostu, tyreotropiny i melatoniny), temperatury ciała, wydzielania z moczem różnych metabolitów oraz czas trwania i strukturę snu. Wskazuje to istotną rolę składowych zegara biologicznego w etiologii oraz terapii zaburzeń afektywnych. Coraz więcej pacjentów cierpi z powodu depresji i poddanych jest różnorodnym rodzajom dostępnego leczenia, lecz terapie przeciwdepresyjne wciąż niosą ze sobą liczne problemy, w postaci działań niepożądanych, interakcji lub lekooporności - u ponad 20% pacjentów nie dochodzi do odpowiedzi terapeutycznej na zastosowane strategie farmakologiczne. Potrzebne są nowe podejścia terapeutyczne. Chronobiologiczne metody terapeutyczne obejmują deprywację snu oraz terapię światłem, lecz dopiero stosunkowo niedawno zwrócono uwagę na farmakologiczne możliwości terapii depresji oparte na mechanizmach zegara biologicznego. Doprowadziło to do opracowania agomelatyny - związku chemicznego o nowym profilu farmakologicznym (agonista melatoninergiczny i antagonista serotoninergiczny o właściwościach chronobiotycznych).
Wnioski. Niefarmakologiczne metody leczenia depresji oparte na chronobiologii obejmują leczenie światłem, deprywację snu czy przesunięcie cyklu sen-czuwanie. Sposród próby terapii farmakologicznej - najbardziej obiecujące okazuje się zastosowanie agonistów melatoniny, na czele z agomelatyną.