Streszczenie
Cel. Celem badań było sprawdzenie własności psychometrycznych testu PUM ułatwiającego rozpoznanie problemowego używania przetworów konopi przez dorastających.
Metoda. Kryterium trafności testu były wyniki wywiadów diagnostycznych prowadzonych przez specjalistów profilaktyki i terapii uzależnień. Respondenci byli pozyskiwani metodą kuli śniegowej w 58 losowo wybranych miejscach w Polsce. W badaniach uczestniczyło 1277 nastolatków (36% dziewcząt) w wieku 13-18 lat, którzy w ciągu ostatniego roku przynajmniej raz używali przetworów konopi. Większość z nich (89%) nie miała kontaktu z żadnym ośrodkiem specjalistycznym terapii uzależnień. Pośród respondentów, połowa (49°%) została zdiagnozowana jako użytkownicy okazjonalni, a pozostali jako użytkownicy problemowi lub uzależnieni. Respondenci wypełniali kwestionariusz zawierający pytania dotyczące używania narkotyków w ciągu ostatnich 12 miesięcy oraz zestaw 24 pytań stanowiących podstawę opracowania testu. Następnie był z nimi przeprowadzany, na podstawie szczegółowych wskazówek, wywiad, którego celem było określenie fazy używania przetworów konopi.
Wyniki. Analiza regresji logistycznej pozwoliła wybrać 8 pytań najlepiej różnicujących okazjonalnych i problemowych użytkowników marihuany. Odpowiedź twierdząca przynajmniej na 3 z tych pytań została uznana za wartość krytyczną testu. W całej grupie użytkowników marihuany czułość testu w tym punkcie wynosiła 0,81, a swoistość 0,88, natomiast w podgrupie nastolatków dla których marihuana była środkiem podstawowym parametry te wynosiły odpowiednio: 0,80 i 0,94. Moc predyktywna testu była wysoka również w grupach wyróżnionych ze względu na wiek i płeć.
Wnioski. Test PUM jest narzędziem trafnym i łatwym w użyciu. Może być przydatny w rozpoznawaniu problemowego używania przetworów konopi wśród dorastających. Jego upowszechnianie wymaga jednak sprawdzenia tego, w jaki sposób jest wykorzystywany w różnego typu placówkach.