2007 zeszyt 4

Powrót do zeszytu

Tom 16, zeszyt 4

Artykuł poglądowy

Koncepcje wychowania seksualnego w latach 1904-1914 według prasy Warszawskiego Towarzystwa Higienicznego

Bartosz Nowożycki1
1. Archiwum Akt Nowych w Warszawie
Postępy Psychiatrii i Neurologii 2007; 16 (4): 345-350
Słowa kluczowe: higiena, zdrowie psychiczne, wychowanie seksualne, dzieci, młodzież, Warszawskie Towarzystwo Higieniczne

Streszczenie

Cel. Na początku XX wieku na ziemiach polskich uformował się nowoczesny ruch higieniczny. Jego zalążkiem było Warszawskie Towarzystwo Higieniczne. Na łamach prasy Towarzystwa podejmowano kwestie higieny w kontekście szerokiego programu społecznego. Na jego idee duży wpływ wywarła eugenika. Dramatyczna sytuacja higieny oraz zadanie zapewnienia rozwoju osób zdrowych psychicznie i fizycznie wymagało od higienistów opracowania programu wychowania seksualnego. W artykule przedstawiono zarys kształtowania się jego koncepcji.

Poglądy. Analizę poglądów na temat edukacji seksualnej panujących w kręgu Warszawskiego Towarzystwa Higienicznego oparto na artykułach: dr Konstantego Stróżewskiego, dr Zygmunta Srebrnego, dr Leona Wernica oraz dr Mieczysława Michałowicza, opublikowanych w czasopiśmie „Zdrowie". Artykuły te można uznać za prace programowe warszawskich higienistów. Wychowanie seksualne młodzieży miało być procesem racjonalnym, kontrolowanym przez rodziców i nauczycieli. Powinno dostarczać młodzieży informacji dotyczących higieny życia płciowego oraz przygotować do obowiązków rodzicielskich. Proces edukacji seksualnej dzielono na etapy, dostosowane do wieku młodzieży. Model ten charakteryzował się otwartością na problemy młodzieży.

Wnioski. Koncepcje wychowania seksualnego sformułowane przez warszawskich higienistów w pierwszej połowie XX wieku stały się częścią procesu edukacji w latach 1918-1939 w niepodległej Polsce. Znalazły swoje odzwierciedlenie w stosowanych metodach oraz w dbałości o prawidłowy rozwój psychofizyczny młodzieży.

Adres do korespondencji:
Mgr Bartosz Nowożycki
Oddział V Archiwum Akt Nowych
ul. Hankiewicza 1, 02-103 Warszawa
tel. (22) 8229053
e-mail: nowozycki@aan.gov.pl