2009 zeszyt 1

Powrót do zeszytu

Tom 18, zeszyt 1

Artykuł poglądowy

Samotność jako pomijany rodzaj doświadczenia osób chorujących na schizofrenię

Anna Bieniarz1
1. Z Katedry Zdrowia Publicznego Uniwersytetu Medycznego w Lublinie
Postępy Psychiatrii i Neurologii 2009; 18 (1): 67-73
Słowa kluczowe: schizofrenia, samotność

Streszczenie

Cel. Praca ta ma charakter fenomenologiczny. Stanowi próbę opisu przeżyć osób chorujących na schizofrenię pod kątem doświadczanego przez nich uczucia samotności.
Poglądy. Przytoczono kilka definicji pojęcia samotności, spotykanych w psychologii, filozofii, socjologii oraz teologii. Rozróżniono samotność, osamotnienie oraz izolację społeczną, nazywaną niekiedy alienacją. Rozważono czy doświadczanie samotności osób cierpiących z powodu schizofrenii różni się jakościowo od przeżywanego przez osoby nieleczące się psychiatrycznie. Analizowano związek pomiędzy „stępieniem emocjonalnym", trudnościami w kontaktach społecznych i poczuciem samotności, a także powiązania między samotnością a autyzmem i „podatnością na zranienie". Przedyskutowano kwestię samotności w momencie nawrotu choroby, jak również w chwili ustąpienia dokuczliwych objawów. Przedstawiono pojęcie samotności religijnej, egzystencjalnej, metafizycznej oraz samotności w komunikacji międzyludzkiej zapożyczone z koncepcji McGrawa, jako trafnie oddające przeżycia osób ze schizofrenią. W poszukiwaniu wspólnego mianownika odczuwania samotności przez osoby chore i zdrowe, pomocne okazało się tu rozróżnienie samotnością emocjonalnej i społecznej wg Weissa. Podjęto też opis samotności jako objawu występującego w zaburzeniach z kręgu schizofrenii (osobowość schizoidalna, zaburzenia schizoafektywne).
Wnioski. Zgłaszane przez pacjentów cierpiących na schizofrenię poczucie samotności może być rozumiane jako próba szukania kontaktu z otoczeniem, od którego odgradza ich rozbudowany system omamów i urojeń.

Adres do korespondencji:
Anna Bieniarz
Katedra Zdrowia Publicznego Uniwersytetu Medycznego
ul. Chodźki 1, 20-093 Lublin
anna.note@wp.pl