2009 zeszyt 4

Powrót do zeszytu

Tom 18, zeszyt 4

Artykuł poglądowy

Rola diagnozy psychiatrycznej w procesie stygmatyzacji osób z zaburzeniami psychicznymi

Piotr Świtaj1
1. I Klinika Psychiatryczna Instytutu Psychiatrii i Neurologii w Warszawie
Postępy Psychiatrii i Neurologii 2009; 18 (4): 377-386
Słowa kluczowe: diagnoza, schizofrenia, piętno, etykietowanie, stereotypizacja

Streszczenie

Cel. Omówienie roli diagnozy klinicznej w procesie stygmatyzacji osób z zaburzeniami psychicznymi.
Poglądy. Piętno choroby psychicznej stanowi źródło subiektywnie przeżywanego cierpienia dla osób leczących się psychiatrycznie i ich bliskich, ale ma także istotne implikacje dla zdrowia publicznego. W pracy przedstawiono przebieg procesu stygmatyzacji chorych psychicznie i omówiono rolę diagnozy psychiatrycznej w tym procesie, a w szczególności jej związek z dwoma kluczowymi elementami piętna - etykietowaniem i stereotypizacją. W celu zilustrowania stygmatyzującego wpływu psychiatrycznych etykiet diagnostycznych posłużono się przykładem schizofrenii, której zarówno pojęcie, jak i nazwa są w ostatnich latach przedmiotem coraz ostrzejszej krytyki.
Wnioski. Rozpoznanie psychiatryczne nieuchronnie niesie ze sobą istotne konsekwencje społeczne i może wzmacniać piętno choroby psychicznej, dlatego proces diagnozowania nie powinien być dla psychiatrów czynnością rutynową, wolną od refleksji, również etycznej. Posługiwanie się psychiatrycznymi etykietami diagnostycznymi w praktyce klinicznej wymaga odpowiedniej dozy krytycyzmu, ostrożności i wyczulenia na ich potencjalnie dyskredytujący charakter.

Adres do korespondencji:
Dr Piotr Świtaj
I Klinika Psychiatryczna IPiN
al. Sobieskiego 9, 02-957 Warszawa
e-mail: switaj@ipin.edu.pl