Streszczenie
Cel. Celem pracy jest omówienie zagadnienia roli neurosteroidów: dehydroepiandrosteronu oraz pregnenolonu w schizofrenii, w świetle badań eksperymentalnych oraz klinicznych.
Poglądy. Neurosteroidy są prekursorami lub metabolitami hormonów steroidowych, które regulują pobudliwość układu nerwowego. W związku z działaniem modulującym wobec szeregu receptorów zaangażowanych w patofizjologię schizofrenii, badanie fizjologii i patofizjologii gospodarki neurosteroidowej w ośrodkowym układzie nerwowym wydaje się być znaczące dla bliższego poznania patomecha-nizmu schizofrenii. Spośród wszystkich steroidów neuroaktywnych największe znaczenie dla patofizjologii objawów psychotycznych posiada progesteron, dehydroepiandrosteron oraz siarczan progesteronu (PREGS) i siarczan dehydroepiandrosteronu (DHEAS). Wszystkie cztery wymienione substancje pozytywnie modulują receptory NMDA, a negatywnie modulują receptory GABA-A. U chorych na schizofrenię można obserwować podwyższony poziom stężenia krążącego dehydroepiandrosteronu, siarczanu dehydroepiandrosteronu, testostronu, kortyzolu, progesteronu oraz estradiolu w surowicy krwi, choć kliniczne znaczenie tych odkryć w dalszym ciągu pozostaje niejasne. Dehydroepiandrostreron, siarczan dehydroepiandrosteronu, progesteron, czy jego pochodna allopregnanolon wykazują kliniczne działanie przeciwlękowe, przeciwdepresyjne, czy przeciwpsychotyczne.
Wnioski. Dotychczasowe badania pozwalają na postawienie wniosku, że w przebiegu schizofrenii dochodzi do zakłócenia równowagi neurosteroidowej. Dodatkowo wykazano, że pozytywna kliniczna odpowiedź na leczenie neuroleptykami może wiązać się ze zmianami stężenia szeregu neurosteroidów w surowicy krwi. Wyjaśnienie czy jest to efekt przypadkowy, czy może za pośrednictwem niektórych neurosteroidów zachodzi pozytywna odpowiedź na leczenie przeciwpsychotyczne, może w sposób znaczący wpłynąć na dalszy rozwój psychofarmakoterapii schizofrenii.