Autorka przedstawia swoją opartą na własnych doświadczeniach wizję i interpretację procesu zdrowienia jako drogi od chaosu psychozy poprzez okres izolacji i oswajania (uważności, obserwacji, analizy), do równowagi (red.)
Opisując swe doświadczenie psychozy, Autorka zwraca uwagę na jej kontekst i znaczenie duchowe, otwierające drogę zdrowienia przez głębokie przeżywanie wiary (red.)
Cel. Podsumowanie dowodów z badań klinicznych dotyczących skuteczności i bezpieczeństwa leków przeciwpsychotycznych II generacji (LPIIG) w objawowym leczeniu majaczenia, z wykluczeniem majaczenia alkoholowego lub związanego z używaniem substancji.
Metoda. Przeszukanie elektronicznych baz danych z użyciem słów kluczy (majaczenie, postępowanie, leczenie), limitowania wyników przeszukiwania ze względu na typ pracy oraz nazwy międzynarodowe LPIIG.
Wyniki. Zidentyfikowano 4 randomizowane badania kliniczne, 17 badań prospektywnych oraz 4 badania retrospektywne, obejmujące łącznie obserwacje dotyczące 1113 pacjentów. Wyniki badań wskazują na potencjalną użyteczność risperidonu, olanzapiny i kwetiapiny a także aripiprazolu, amisulprydu i perospironu w leczeniu objawowym majaczenia. W żadnym z badań nie wykazano przewagi któregokolwiek z LPIIG nad lekiem standardowym (haloperidol) w zakresie skuteczności. LPIIG cechuje niższe od haloperidolu ryzyko wywoływania niektórych objawów niepożądanych (parkinsonizm, nadmierna sedacja).
Wnioski. Zastąpienia haloperidolu lekami II generacji nie wspiera jak dotąd liczba danych klinicznych wystarczająca, aby rekomendować je jako rutynowe. Najlepiej przebadane LPIIG, risperidon, olanzapina i kwetiapina, mogą być proponowane jako alternatywa dla haloperidolu zwłaszcza u chorych z niewydolnością oddechową, narażonych na spadki ciśnienia tętniczego oraz z wyjściowo obecnymi objawami pozapiramidowymi. Inną sytuacją, w której preferowane powinny być LPIIG jest wywiad wskazujący na istotne klinicznie objawy niepożądane po stosowaniu haloperidolu, zwłaszcza parkinsonizm i nadmierną sedację.
Cel. Sprawdzenie zależności między oceną własnej atrakcyjności fizycznej i cech swego charakteru a motywami podjęcia decyzji o operacji plastycznej piersi oraz oczekiwanymi jej konsekwencjami.
Metoda. W badaniach, przeprowadzonych w latach 2006‑2008, uczestniczyło 113 kobiet. Badania miały charakter anonimowy i polegały na indywidualnym wypełnianiu ankiety, skonstruowanej specjalnie do celów badawczych.
Wyniki. Decyzję o poprawie swego wyglądu podejmują najczęściej kobiety w wieku ok. 30 lat, panny, oceniające swój wygląd jako dość atrakcyjny lub przeciętny, a cechy swego charakteru jako pozytywne lub bardzo pozytywne. Ocena atrakcyjności fizycznej jest spójna z oceną własnego charakteru, a obie zmienne wykazują związek z kierowaniem się motywami wewnętrznymi przy podejmowaniu decyzji o operacji. Wyróżnione zmienne nie wpływają natomiast na ogólnie pozytywne oczekiwania odnośnie konsekwencji operacji plastycznej piersi.
Wnioski. Najbardziej niebezpieczne dla zdrowia psychicznego jest połączenie motywów zewnętrznych z wygórowanymi, pozytywnymi oczekiwaniami wobec zmian własnego wyglądu i relacji z innymi (zwłaszcza z partnerem) po zabiegu operacyjnym. Wymaga to szczególnej uwagi i troski ze strony zespołu medycznego.
Cel. Analiza przydatności Krótkiej skali oceny stanu psychicznego (MMSE, Mini Mental State Examination) w ocenie zakresu pooperacyjnych ubytków kognitywnych u pacjentów poddanych znieczuleniu w ułożeniu pronacyjnym.
Metoda. Zbadano 43 pacjentów w wieku 28‑87 lat operowanych z powodu spondylozy lędźwiowej. Przed operacją oraz 7 i 30 dni po niej pacjenci wykonywali baterię testów neuropsychologicznych. Jako ubytki kognitywne traktowano 20% pogorszenie wyniku powtórzonych testów. W analizie statystycznej czynników demograficznych sprzyjających pooperacyjnym dysfunkcjom poznawczym wykorzystano test Manna-Whitneya oraz dokładny test Fishera. Test Wilcoxona posłużył do analizy wyników MMSE.
Wyniki. MMSE nie wykazał pooperacyjnych ubytków poznawczych. Pozostałe testy neurokognitywne wykazywały pooperacyjne pogorszenie funkcji poznawczych w różnym stopniu. Pacjenci z pooperacyjnymi ubytkami poznawczymi wyróżniali się istotnie (p<0,005) starszym wiekiem, niższym poziomem edukacji, dłuższym czasem znieczulenia, występowaniem chorób układu krążenia i występowaniem depresji według inwentarza Becka.
Wnioski. MMSE nie ma czułości odpowiedniej do oceny pooperacyjnych ubytków kognitywnych. Inne wykorzystane testy wykazywały pooperacyjne pogorszenie funkcji poznawczych w sposób ograniczony i zróżnicowany.
Cel. Przedstawienie aktualnego stanu wiedzy na temat leczenia otępienia czołowo-skroniowedo (FTD – frontotemporal dementia)
Przegląd. FTD to zbiorczy termin opisujący grupę otępień pierwotnie zwyrodnieniowych charakteryzujących się ograniczonym zanikiem płatów czołowych i przednich części płatów skroniowych. Jego podstawowym wyróżnikiem jest nieproporcjonalnie duże nasilenie objawów behawioralnych i/lub afatycznych w stosunku do kłopotów z pamięcią typowych dla choroby Alzheimera (AD – Alzheimer's disease). Badania oceniające skuteczność różnych preparatów w terapii FTD są nieliczne, przeprowadzane na małych grupach pacjentów, mało rygorystyczne metodologicznie, obejmują prawie wyłącznie leki działające objawowo na nasilenie zaburzeń zachowania.
Wnioski. Podstawowym wyborem terapeutycznym dla pacjentów z zaburzeniami zachowania w przebiegu FTD pozostają leki o działaniu serotoninowym – SSRI i trazodon. Ich stosowanie może wpłynąć korzystnie m.in. na objawy rozhamowania, impulsywności, drażliwości, depresji, lęku, nadmiernego objadania się i zachowania stereotypowe. W przypadkach zachowań zagrażających bezpieczeństwu pacjenta lub jego otoczenia uzasadnione może się okazać podanie atypowego leku przeciwpsychotycznego, najlepiej o niskim powinowactwie do receptorów D2 ze względu na wysokie ryzyko objawów pozapiramidowych. Nie są niestety dostępne żadne metody objawowego leczenia zaburzeń poznawczych w FTD i wpływu na tempo progresji choroby. Inhibitory cholinesteraz i memantyna okazały się w tym względzie nieskuteczne, co może wynikać z odmiennego profilu zmian neurochemicznych w porównaniu z innymi rodzajami otępień pierwotnie zwyrodnieniowych. Obiecujące są wstępne rezultaty stosowania leków o działaniu dopaminergicznym (moklobemid, selegilina, stymulanty), jednak dostępne dane są zbyt skąpe, aby zalecać rutynowe korzystanie z preparatów o tym mechanizmie działania.
Cel. Analiza dostępnych badań z lat 2006–2009 porównujących chorych na schizofrenię i ich krewnych.
Przegląd. Jednym z nurtów badań nad patogenezą schizofrenii jest porównanie cech neuroanatomicznych, neurofizjologicznych oraz funkcjonowania społecznego chorych na schizofrenię oraz ich zdrowego rodzeństwa. Wyniki badań z ostatnich lat dostarczają coraz więcej dowodów na istnienie nieprawidłowości zarówno strukturalnych jak i czynnościowych u zdrowego rodzeństwa. Ich ujawnienie i opisanie może stanowić postęp w zrozumieniu mechanizmu działania czynników genetycznych i środowiskowych w powstawaniu psychozy.
Wnioski. W ostatnich latach wzrasta liczba badań porównujących osoby chore na schizofrenię i ich zdrowe rodzeństwo. Z jednej strony służą one poszukiwaniu czynników biologicznych decydujących o podatności zachorowania na psychozę. Z drugiej zaś strony wskazują na zakres potrzebnych interwencji terapeutycznych związanych z obciążeniem chorobą bliskiej osoby.
Cel. Celem pracy jest podsumowanie aktualnie dostępnej wiedzy pochodzącej z badań randomizowanych kontrolowanych placebo, obserwacyjnych epidemiologicznych i meta-analiz na temat związków leczenia LPD z ryzykiem zachowań samobójczych w populacji dzieci i młodzieży oraz młodych dorosłych.
Przegląd. Analiza danych z badań klinicznych doprowadziła do wydania przez instytucje nadzoru farmaceutycznego ostrzeżeń o podwyższonym ryzyku zachowań samobójczych w populacji dzieci i młodzieży a później także młodych dorosłych leczonych za pomocą LPD. W związku z powyższymi doniesieniami w środowisku psychiatrów rozgorzała gorąca dyskusja na temat skuteczności LPD w populacji dzieci i młodzieży oraz możliwości występowania zaskakującego dla wielu klinicystów wzrostu ryzyka zachowań samobójczych, co wydawało się sprzeczne z udowodnionym dla wielu LPD działaniem zapobiegającym nawrotom zaburzeń depresyjnych.
Wnioski. Wyniki badań randomizowanych i kontrolowanych placebo oraz meta-analizy badań obserwacyjnych wskazują na możliwość występowania zwiększonego ryzyka zachowań samobójczych w trakcie pierwszych tygodni leczenia LPD, szczególnie w populacji dzieci i młodzieży oraz młodych dorosłych. Z tego względu konieczne jest zindywidualizowanie decyzji o włączeniu LPD, ważenie korzyści z leczenia choroby i ocenie ryzyka związanego z zastosowaniem leku oraz przestrzeganie zaleceń dotyczących monitorowania leczenia LPD w wymienionych grupach wiekowych pacjentów.
Cel. Zwrócenie uwagi na zmiany w Kodeksie karnym wykonawczym, wprowadzone Ustawą z dnia 24 lipca 2003 r. usuwającą niezgodność postępowania z osobami internowanymi w szpitalu psychiatrycznym z unormowaniami Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.
Regulacja prawna. Dotychczasowe zasady postępowania z osobami internowanymi w szpitalu psychiatrycznym były określone w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 26 lutego 2001 r., a ponieważ ograniczały one konstytucyjne wolności i prawa tych osób, były niezgodne z art. 31. ust. 3. Konstytucji RP, który przewiduje możliwość ograniczenia konstytucyjnych wolności i praw tylko na podstawie ustawy „i tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób" oraz nie mogą naruszać istoty wolności i praw. Ustawa z dnia 24 lipca 2003 r. znowelizowała rodzaj zamkniętych zakładów psychiatrycznych i zakładów leczenia odwykowego, zasad i trybu kierowania do nich oraz uregulowała prawa i obowiązki umieszczonych tam sprawców, a tym samym usunęła niezgodności unormowań z Konstytucją RP. Minister Zdrowia wydał odpowiednie rozporządzenie wykonawcze wraz z załącznikiem w postaci Regulaminu porządkowo-organizacyjnego, określającego prawa i obowiązki osób leczonych w zakładach o wzmocnionym i maksymalnym zabezpieczeniu.
Komentarz. Opracowanie własnych regulaminów, opartych na załączonym wzorze, zapozna pacjentów i pracowników z ich prawami i obowiązkami oraz zapobiegnie nieporozumieniom i problemom wynikających z niedoinformowania.