Streszczenie
Cel. Zmiany regulacyjne wprowadzone w 2012 roku wpłynęły istotnie na rynek ochrony zdrowia w Polsce. Celem artykułu jest wskazanie wpływu tych zmian na pacjentów, lekarzy oraz Narodowy Fundusz Zdrowia ze szczególnym uwzględnieniem terapii stosowanych przez psychiatrów: leków przeciwpsychotycznych oraz przeciwpadaczkowych.
Metoda. Dane na temat preskrypcji pochodzą z serwisu RECEPTometr firmy Sequence, który się opiera na próbie prawie 10% recept zrealizowanych w aptekach. Obecnie obejmuje on ok. 44 mln preskrypcji produktowych. Drugim źródłem danych liczbowych były raporty Narodowego Funduszu Zdrowia dotyczące wartości i liczby zrefundowanych opakowań leków publikowane na stronach internetowych NFZ.
Wyniki. Wprowadzenie przez Ustawę o refundacji leków [1] zaostrzonych mechanizmów kontrolnych i realny wzrost zagrożenia karami za błędy refundacyjne spowodowały zmianę zachowań lekarzy w zakresie wypisywania recept (głównie refundowanych). Jest to jednym z czynników, dzięki którym NFZ ograniczył wydatki w analizowanym obszarze. Oszczędności te są w głównym stopniu okupione niższą dostępnością terapii dla pacjentów, w związku ze zmianami kategorii odpłatności w grupach limitowych, nowymi (niższymi) limitami refundacji i penalizacją nieuprawnionej refundacji. Wprowadzone zmiany jednocześnie mogą spowodować większą staranność w podejmowaniu decyzji o refundowanej farmakoterapii niż miało to miejsce do tej pory.
Wnioski. W roku 2012, porównaniu do roku 2011, wzrosła średnia odpłatność pacjenta za leki z analizowanych grup. Wzrost odpłatności wynika bezpośrednio z zapisów Ustawy wprowadzających zmiany kategorii odpłatności czy nowe algorytmy obliczania limitów finansowania, a także jest wynikiem zmian zachowań preskrypcyjnych lekarzy, którzy w obawie przed karami, dużo częściej decydują się na przepisywanie leków ze 100% odpłatnością pacjenta.