Archiwum 1992–2013

Z 936 opinii sądowo-psychiatrycznych wydanych po obserwacjach szpitalnych przez 19 różnych oddziałów i szpitali psychiatrycznych w Polsce wybrano i poddano analizie 428. Dotyczyły one sprawców, u których rozpoznano takie niepsychotyczne zaburzenia psychiczne, jak: zaburzenia osobowości (190), upośledzenie umysłowe (41) i organiczne zaburzenia psychiczne (197). Osoby te dopuściły się ogółem 618 czynów karalnych. We wszystkich kategoriach diagnostycznych najczęściej były to czyny przeciwko mieniu. Czyny osób z zaburzeniami osobowości charakteryzował wysoki odsetek czynów przeciwko życiu i zdrowiu (w tym zabójstw), przeciwko rodzinie i przeciwko wolności (w tym przestępstw seksualnych). Czyny osób upośledzonych – to wysoki odsetek czynów przeciwko życiu i zdrowiu (w tym zabójstw), przeciwko wolności (w tym przestępstw seksualnych), który był najwyższy w całej badanej grupie i dwukrotnie wyższy niż w latach sześćdziesiątych. Czyny osób z organicznymi zaburzeniami psychicznymi obejmują czyny przeciwko wolności (w tym przestępstw seksualnych), przeciwko rodzinie (najwyższy w całej grupie) oraz przeciwko życiu i zdrowiu (w tym zabójstw). Ofiarami zabójstw badanych osób były najczęściej osoby z dalszej rodziny, znajomi lub osoby obce, a ich tłem – zadawnione konflikty, silne emocje i wpływ alkoholu. Porównanie tych wyników z wynikami badań Uszkiewiczowej z 1960 r. wykazało, że rodzaj i odsetki czynów dokonanych przez osoby z takimi rozpoznaniami pozostały zbliżone, w szczególności dotyczy to czynów przeciwko mieniu, życiu i zdrowiu, zabójstw i przestępstw seksualnych (z wyjątkiem osób upośledzonych umysłowo, wśród których ten odsetek wzrósł). W porównaniu z tamtymi badaniami odnotowałyśmy nieco wyższy odsetek podpaleń i liczne czyny przeciwko rodzinie (znęcanie się), których wówczas nie odnotowano.

Wśród 428 osób po obserwacjach Szpitalnych, u których rozpoznano niepsychotyczne zaburzenia psychiczne (zaburzenia osobowości, upośledzenie umysłowe i organiczne zaburzenia psychiczne) biegli kwestionowali poczytalność u 157 osób (37%). Jako niepoczytalne ocenili 16 osób (4%), w tym 2 osoby z powodu umiarkowanego upośledzenia umysłowego, 6 – organicznych zaburzeń osobowości i 8 – otępienia. W stosunku do 6 z nich (38%) wnosili o zastosowanie środka zabezpieczającego w trybie art. 99 dkk. Biegli ocenili poczytalność jako znacznie ograniczoną u 141 osób (33%), w tym u 6 osób z rozpoznaniem zaburzeń osobowości, u 16 osób upośledzonych umysłowo oraz 119 z organicznymi zaburzeniami psychicznymi. O zastosowanie środka zabezpieczającego biegli wnioskowali u 10 osób (tj. 7% osób o poczytalności ograniczonej). W porównaniu z wynikami badań Uszkiewiczowej (1960), we wszystkich omawianych kategoriach diagnostycznych obniżył się odsetek ocen stwierdzających niepoczytalność. Odsetek ocen o poczytalności ograniczonej w zaburzeniach osobowości obniżył się znacznie, nie zmienił się u osób upośledzonych umysłowo, a wyraźnie wzrósł u osób z rozpoznaniem organicznych zaburzeń psychicznych. Odsetek osób z rozpoznaniem organicznych zaburzeń psychicznych kierowanych na detencję pozostał na przestrzeni minionych lat zbliżony. Znacznie natomiast zmalał udział osób z zaburzeniami osobowości i upośledzonych umysłowo, wobec których biegli wnioskowali o ten środek zabezpieczający.

Celem badań było porównanie subiektywnej (skalą Van Puttena oraz skalą Nabera) i obiektywnej (PANSS) oceny skuteczności farmakoterapii oraz ocena jakości życia pacjentów leczonych z powodu schizofrenii. Zbadano 105 chorych z rozpoznaniem schizofrenii. Na podstawie subiektywnej oceny pierwszych efektów podanego leku chorych podzielono na pacjentów z dysforyczną (D) lub pozytywną (P) postawą wobec farmakoterapii. W obu grupach znalazło się 47% i 53% chorych. Nie różnili się oni nasileniem objawów schizofrenii przed leczeniem. Po leczeniu w grupie D stwierdzono większe nasilenie objawów pozytywnych schizofrenii. Pacjenci z obu grup podobnie oceniali swoją jakość życia. Ocena jakości życia korelowała dodatnio z oceną farmakoterapii w skali Nabera. Poprawa kliniczna po leczeniu nie różniła się istotnie w grupach D i P, ale po leczeniu poprawa kliniczna korelowała z lepszą oceną farmakoterapii w skali Van Puttena. Grupy D i P nie różniły się nasileniem objawów ubocznych działania neuroleptyków, ani po rozpoczęciu, ani po zakończeniu leczenia, natomiast po leczeniu stwierdzono korelację między nasileniem objawów ubocznych a postawą wobec farmakoterapii ocenianą w skali Van Puttena. W opinii rodzin pacjentów skuteczność farmakoterapii po leczeniu była lepiej oceniana niż po pierwszym tygodniu leczenia. Ocena ta nie korelowała z nasileniem objawów schizofrenii, natomiast korelowała z oceną subiektywną farmakoterapii po leczeniu.

Współudział czynników genetycznychw etiopatogenezie schizofrenii jest dobrzeudokumentowany. Uważa się, że podatność na zachorowaniejest najprawdopodobniej wynikiem działaniawielu genów. Przeprowadzono badania asocjacyjnedotyczące częstości występowania poszczególnychalleli i genotypów tzw. genów kandydujących,w grupie pacjentów chorych na schizofrenię(n=129) i w grupie osób zdrowych (n=111).W niniejszej pracy przedstawiono wyniki badań asocjacyjnychpolimorfizmu genów kandydującychDRD2 (substytucja T/G wintronie 6, w pozycji -72od końca 5'eksonu 7 i substytucja C/T w kodonie313 weksonie 7-) i DRD3 (polimorfizm Ball w kodonie9 eksonu 1) w schizofrenii. Nie potwierdzonozwiązku badanych polimorfizmów ze schizofrenią.

W celu ustalenia związku pomiędzypsychiatrycznymi i biologicznymi uwarunkowaniamizachowańsamobójczych u młodzieży, porównanogrupę 84 nie leczonych psychiatrycznie młodocianychpo zatruciach samobójczych (MZS)i 30-osobową grupę młodocianych po zatruciachprzypadkowych (MZP). U każdego badanego oznaczanostężenie kortyzolu, przed i po podaniu deksametazoniu(DST), oczekując nadmiernej aktywacjiosi podwzgórzowo-przysadkowo-nadnerczowej orazinterleukiny-2 (Il-2), jej rozpuszczalnego receptora(sIl-2R), alfa-l-kwaśnej glikoproteiny (AAG)i czynnika 3 układu dopełniacza (C3), aby potwierdzićnadmierną aktywację układu immunologicznego.Badania wykazały, że za czynnik ryzyka samobójstwau młodocianych można uznać płeć żeńską orazwystępowanie zaburzeń depresyjnych, głównie adaptacyjnych.Nie stwierdzono istotnego związku pomiędzywyodrębnionymi podgrupami diagnostycznymia występowaniem podwyższonych wartości badanychparametrów immunologicznych, jedynie wyższe poziomylL-2 nieco częściej występowały w podgrupiemłodocianych z dużą depresją (p<0,l). Istotne natomiastokazały się wyniki dotyczące związku podwyższonegopoziomu IL-2 i braku hamowania kortyzoluw DST z utrzymywaniem się myśli i tendencji samobójczych,czyli podwyższonym ryzykiem ponowieniapróby samobójczej.

Celem pracy była ocena stanupsychicznego pacjentów poddawanych chirurgicznemuleczeniu choroby niedokrwiennej serca. Rewaskularyzacjanaczyń wieńcowych metodą przęsłowaniabyła przeprowadzana w krążeniu pozaustrojowymz zastosowaniem normotermii lub hipotermii. Pozabadaniem psychiatrycznym w pracy posłużono sięskalą depresji Becka, inwentarzem lęku Spielbergeraoraz strukturalizowanym kwestionariuszem własnegoautorstwa, w którego skład wchodzą dwie pięciopunktoweskale subiektywnej oceny samopoczucia fizycznegooraz psychicznego pacjenta. Dotychczas zbadano40 osób, spośród których u 32% rozpoznanozespół depresyjny, zwykle o łagodnym lub umiarkowanymnasileniu, zarówno przed, jak i po operacji.U 21% badanych odnotowano wysoki poziom lękuw obu pomiarach. Płeć żeńska i starszy wiek predysponowałydo gorszej samooceny oraz częstszegowystępowania zaburzeń nastroju i lękowych. Czynnikichirurgiczne, poza korzystnym wpływem normotermiina poziom lęku, nie miały wpływu na obrazpsychopatologiczny badanych po operacji.

Model znieruchomienia, uwarunkowanegostrachu (freezing) jest jednym z najbardziejinteresujących testów modelujących reakcjelękowe. Służy analizie mechanizmów zachowańlękowych oraz badaniu nowych leków anksjolitycznych.W pracy przedstawiono krótki przegląd zwierzęcychmodeli zaburzeń psychicznych, z uwzględnieniemmiejsca, jakie wśród nich zajmuje test znieruchomienia.Szczególną uwagę zwrócono na strukturyanatomiczne mózgu zaangażowane w nabywaniei ekspresję reakcji uwarunkowanego lęku oraz nametody pozwalające na ich identyfikację, jak np.:uszkodzenia określonych struktur mózgu, pobudzanieich (chemicznie, elektrycznie), badanie ekspresjibiałek c-fos. W podsumowaniu podkreślono wartośćpowyższego testu do oceny działania nowych lekówprzeciwlękowych.

Wzajemne związki międzydrgawkami gorączkowymi a padaczką stanowiąjedno z najbardziej istotnych i dyskusyjnych zagadnieńwspółczesnej epileptologii. Drgawki gorączkowenależą do najczęstszych zaburzeń napadowychu dzieci. W latach dziewięćdziesiątych przybliżononiektóre elementy ich patogenezy. W ostatnimokresie ustalono locus genowe odpowiedzialnych zanie mutacji, a także opisano zespoły charakteryzującesię wspólnym występowaniem drgawek gorączkowychi padaczki w rodzinach. Padaczka ujawniasię u 4-7% dzieci z drgawkami gorączkowymi,częściej złożonymi i długotrwałymi. Czynniki ryzykajej wystąpienia wg badań autora są odmienneu dzieci z drgawkami prostymi i złożonymi. Padaczkaczęściowa występuje częściej u dzieci, któreprzebyły drgawki gorączkowe złożone, a zwłaszczastan drgawkowy i wykazywały opóźnienie rozwojupsychoruchowego. W 8 przypadkach na 194 dzieciz drgawkami gorączkowymi złożonymi rozpoznanopadaczkę częściową z płata skroniowego, w tymu 2 stwardnienie struktur hipokampa. Autor omawiainformacje z piśmiennictwa wskazujące nazwiązek między długotrwałymi drgawkami gorączkowymi,zanikiem hipokampa i padaczką skroniową.Przypadki tego rodzaju są wskazaniem do leczeniaoperacyjnego i –wg piśmiennictwa –rokująszczególnie dobrze.

Autorzy przedstawiają przeglądaktualnej wiedzy na temat przyczyn zespołuFahra, opis obrazu klinicznego zaburzeń neurologicznych,psychicznych, obrazu radiologicznegoi odchyleń w badaniach dodatkowych występującychu pacjentów z tą diagnozą. Zamieszczonorównież opis stanu psychicznego, leczenia i jegoefektów u dwóch pacjentek: pierwszej z rozpoznaniemzaburzeń depresyjnych w przebiegu zespołuFahra, związanego z zaburzeniami gospodarki fosforanowo-wapniowej i drugiej, u której współistniałaschizofrenia i idiopatyczne zwapnienia zwojówpodstawy.

W postaci dwufazowej ostregozatrucia tlenkiem węgla (CO), bezpośrednio po intoksykacjiwystępują głębokie zaburzenia przytomności,następnie przez okres kilku lub kilkunastutygodni nie obserwuje się objawów chorobowych, poczym pojawiają się różne zaburzenia neurologicznelub psychiczne. Uszkodzenia mózgowia po zatruciuCO najczęściej lokalizują się obustronnie w istociebiałej, w prążkowiu, w hipokampie i korze mózgowej.W przedstawionym przez nas przypadku ostregozatrucia CO dokonano oceny uszkodzeń mózgowiai ich charakteru na podstawie badań CT i MRIwykonanych w kilka dni i po 6 miesiącach od zatrucia.Zmiany w CT widoczne były jako ogniska hipodensyjne,zlokalizowane obustronnie w istocie białej.W MRI w sekwencji PD i T2, zarówno bezpośredniopo zatruciu jak i 6 miesięcy później, uwidocznionoznaczne wzmocnienie sygnału w obrębie całegoprążkowia oraz kory mózgowej, głównie w płatachczołowych. W szóstym miesiącu po zatruciu wykonanoSPECT, uwidaczniając zaburzenia regionalnegoprzepływu krwi w obrębie jąder podkorowych.W opisywanym•przypadku wyniki badania MRIi SPECT dobrze korelują z obrazem klinicznym.Wydaje się, że badanie MRI jest bardziej przydatneniż CT w ocenie i monitorowaniu zmian mózgowiapowstałych po zatruciu CO.