Archiwum 1992–2013

W swym wystąpieniu autor w konwencji marzeń rozważa różne krytyczne spojrzenia na współczesną praktykę psychiatrii i związane z nimi kontrowersje, zwłaszcza w kontekście oczekiwań tych, którym mają służyć, a nie zawsze służą dobrze. Wskazuje również na rozwiązania, które odpowiadają tym oczekiwaniom, a także na ideę psychiatrii pozytywnej. (Red.)

Cel. Celem badania była ocena związku cech osobowości matek (neurotyzm, ekstrawersja, otwartość, ugodowość, sumienność) z ich radzeniem sobie w czasie opieki nad dorosłymi dziećmi chorymi na schizofrenię.
Metoda. W badaniu uczestniczyło 71 matek opiekujących się dorosłymi dziećmi przewlekle chorującymi psychicznie z rozpoznaniem schizofrenii. Do zebrania danych wykorzystano „Inwentarz osobowości NEO-FFI" Costy i McCrae oraz „Skalę sposobów radzenia sobie z chorobą dziecka"Kasperek-Zimowskiej i Steuden.
Wyniki. Najwyższe współczynniki korelacji uzyskano pomiędzy neurotycznością a rezygnacją (r=0,52; p<0,001), neurotycznością a koncentracją na poczuciu krzywdy (r=0, 40; p<0,001) oraz neurotycznością a koncentracją na poczuciu winy (r=0,39; p<0,00).
Wnioski. Matki z wysokim poziomem neurotyczności rezygnują z aktywnego zmagania się z chorobą psychiczną dziecka. Matki z wysoką ugodowością poszukują wsparcia w radzeniu sobie z chorobą dziecka, natomiast nie zachowują dystansu do choroby, przez co są bardziej narażone na wyczerpanie sił.

Cel. Określenie powiązań pomiędzy lokalizacją kontroli zdrowia a wiedzą pacjentów na temat choroby afektywnej dwubiegunowej (ChAD) oraz postrzeganiem przez nich czynników sprzyjających powrotowi do zdrowia.
Metoda. Badaniem objęto 32 chorych cierpiących na ChAD. Lokalizację kontroli zdrowia określono na podstawie badania „Wielowymiarową skalą umiejscowienia kontroli zdrowia" (MHCL). Poziom wiedzy badanych oceniono na podstawie pytań dotyczących podstawowych informacji o przebiegu choroby oraz czynnikach pozytywnie i negatywnie wpływających na stan zdrowia pacjenta. Sposób percepcji czynników leczących określony został na podstawie „Kwestionariusza czynników sprzyjających zdrowieniu".
Wyniki. W badanej grupie dominuje zewnętrzna lokalizacja kontroli zdrowia - przekonanie, że za stan zdrowia osoby odpowiadają inni ludzie, głównie personel medyczny. Jednocześnie badani pomniejszają wpływ własnych działań i możliwości na proces powrotu do zdrowia. Przeświadczenie to wiąże się z przekonaniem, że gwarancją powrotu do zdrowia są w głównej mierze działania profesjonalistów, pomniejszane jest natomiast własne zaangażowanie. Przekonanie, że stan zdrowia jest wynikiem przypadkowych czynników, wiąże się z niższą oceną istotności osobistego zaangażowania pacjenta w proces leczenia oraz niższą oceną wsparcia emocjonalnego ze strony innych, mimo posiadania wiedzy o znaczeniu tych czynników.
Wnioski. U pacjentów cierpiących na ChAD umiejscowienie kontroli zdrowia może być czynnikiem modyfikującym zaangażowanie pacjenta w proces leczenia. Zależność tę można wykorzystać, planując oddziaływania terapeutyczne.

Cel. Choroby zwyrodnieniowe kręgosłupa (spondyloartroza) są poważnym problemem medycznym, psychologicznym i społecznym. Podstawowym objawem zwyrodnienia kręgosłupa jest ból, który wpływa na poziom akceptacji choroby oraz poziom kontroli bólu i strategie radzenia sobie z bólem. Celem badania było rozpoznanie oceny stopnia akceptacji choroby, oceny przekonań na temat kontroli bólu oraz strategu radzenia sobie z bólem wśród pacjentów zakwalifikowanych do planowego zabiegu z powodu chorób zwyrodnieniowych kręgosłupa.
Metoda. Badaniem objęto 60 pacjentów Oddziału Neurochirurgii Pomorskiego Centrum Traumatołogii w Gdańsku. W badaniu wykorzystano następujące skałę: „Skała akceptacji choroby" (AIS), „Kwestionariusz przekonań na temat kontroli bólu" (BPCQ), „Kwestionariusz strategu radzenia sobie z bólem " (CSQ).
Wyniki. Najwięcej osób badanych ujawniało przeciętną akceptację choroby. Najliczniejsza grupa badanych pacjentów uważa, że na odczuwany przez nich ból wpływ ma przede wszystkim personel medyczny. Strategiami radzenia sobie z bólem stosowanymi przez badanych najczęściej były modlitwa i pokładanie nadziei, a także deklaracje radzenia sobie. Badanie nie wykazało istotnego związku pomiędzy poziomem akceptacji choroby a umiejscowieniem kontroli bólu i strategiami radzenia sobie z bólem. Badanie ujawniło niełiczne powiązania pomiędzy strategiami radzenia sobie z bólem a cechami demograficznymi.
Wnioski. Sposób reagowania na ból ma subiektywne konsekwencje, np. decyduje o podjęciu lub odwlekaniu leczenia, o poddaniu się zabiegom czy rehabilitacji. Dlatego ważne są dalsze badania subiektywnych odczuć pacjentów.

Cel. Przedstawienie aktualnego stanu wiedzy na temat wpływu łęków przeciwpadaczkowych na metabołizm homocysteiny u chorych z padaczką i omówienie klinicznych tego konsekwencji.
Poglądy. Homocysteina (Hcy), egzogenny aminokwas powstający w szlaku przemian metioniny, jest niezbędna do prawidłowego rozwoju układu nerwowego. Hiperhomocysteinemia (hHcy) jest uważana za czynnik ryzyka chorób naczyniowych, otępienia, rozwoju wad wrodzonych czy zaburzeń funkcji poznawczych. Niektóre leki przeciwpadaczkowe mogą prowadzić do zmian stężenia Hcy przez zaburzenie jej metabołizmu. Suplementacja preparatami witaminy B i kwasu foliowego może przyczynić się do obniżenia stężenia Hcy u pacjentów z padaczką leczonych lekami przeciwpadaczkowymi.
Wnioski. Lepsza znajomość patomechanizmów prowadzących do rozwoju różnych stanów chorobowych wywołanych zaburzeniami metabołizmu Hcy, do których dochodzi w wyniku działania łęków przeciwpadaczkowych u chorych z padaczką, pozwoli neurologom skuteczniej zapobiegać łicznym groźnym powikłaniom tego procesu. Będzie to jednocześnie przekładało się na poprawę jakości życia pacjentów oraz lepsze stosowanie się chorych do zaleceń lekarskich.

Cel: Celem artykułu było przedstawienie zagadnienia monomanii w kontekście klinicznym oraz społeczno-prawnym, ze zwróceniem uwagi na polską literaturę przedmiotu.
Poglądy: Monomania była terminem diagnostycznym, szczególnie popularnym we Francji w XIX wieku, pojawiającym się w pierwszych klinicznych podziałach chorób psychicznych. Koncepcja monomanii z jednej strony dała podstawę do wyodrębnienia depresji i manii w ich współczesnym rozumieniu, a z drugiej przyczyniła się do rozwoju wiedzy o zaburzeniach urojeniowych, a także łękowych i osobowości. Monomania miała również kontekst społeczny oraz prawny, inicjując dyskusję na temat zmniejszonej poczytalności. Polska literatura psychiatryczna drugiej połowy XIX wieku dość obszernie traktowała o monomanii, śledząc jej rozwój oraz zmiany zakresu pojęciowego, który definiowała. W pierwszej połowie XX wieku monomania w polskiej literaturze psychiatrycznej pojawiała się głównie w kontekście rozważań o poczytalności zmniejszonej, a polscy lekarze psychiatrzy brali udział w tworzeniu prawodawstwa dotyczącego poczytalności zmniejszonej. Przepisy o znacznie ograniczonej poczytalności uchwalono w Polsce w 1932 roku.

Cel. Według obowiązujących klasyfikacji trichotillomania (TTM) jest zaburzeniem psychicznym charakteryzującym się utratą włosów spowodowaną niekontrolowanym, impulsywnym ich wyrywaniem. Celem tego opracowania jest ocena zasadności reklasyfikacji trichotillomanii w piątej edycji DSM do grupy zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych.
Przypadek. Opis dotyczy pacjentki cierpiącej na trichotillomanię z towarzyszącą trichofagią. Pacjentka została poddana terapii z zastosowaniem soli litu oraz klomipraminy, co przyniosło częściową poprawę w zakresie przejawianych objawów.
Komentarz. Nie tylko symptomatologia i przebieg kliniczny, ale również tło neurobiologiczne i genetyczne odróżniają trichotillomanię od zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych, co w praktyce klinicznej przekłada się na odmienne formy terapii i różne reakcje na prowadzone leczenie.

Cel. Celem pracy jest przedstawienie przypadku mężczyzny ze zwyrodnieniem sznurowym rdzenia kręgowego w przebiegu niedoboru witaminy BI2 oraz zastosowanej u niego rehabilitacji.
Przypadek. Pierwsze objawy choroby pojawiły się u pacjenta w grudniu 2011 roku. Przyczynę dysfunkcji funkcjonalnej, przejawiającej się głównie zaburzeniami lokomocji, ustalono w styczniu 2012 roku. W czerwcu 2012 roku chory trafił na oddział rehabilitacji, gdzie przebywał sześć tygodni. Po rehabilitacji uzyskano poprawę statyki i dynamiki chodu, poprawę koordynacji i równowagi oraz poprawę ogólnej sprawności ruchowej.
Komentarz. Rehabilitacja może być rozważana jako integralny element leczenia osób ze zwyrodnieniem sznurowym rdzenia kręgowego w przebiegu niedoboru witaminy BI2.